ಭಕ್ತಿಯೋಗಃ
ಏವಂ ಸತತಯುಕ್ತಾ ಯೇ ಭಕ್ತಾಸ್ತ್ವಾಂ ಪರ್ಯುಪಾಸತೇ ।
ಯೇ ಚಾಪ್ಯಕ್ಷರಮವ್ಯಕ್ತಂ ತೇಷಾಂ ಕೇ ಯೋಗವಿತ್ತಮಾಃ ॥ 1 ॥
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ ।
ಮಯ್ಯಾವೇಶ್ಯ ಮನೋ ಯೇ ಮಾಂ ನಿತ್ಯಯುಕ್ತಾ ಉಪಾಸತೇ ।
ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಪರಯೋಪೇತಾಸ್ತೇ ಮೇ ಯುಕ್ತತಮಾ ಮತಾಃ ॥ 2 ॥
ಯೇ ತ್ವಕ್ಷರಮನಿರ್ದೇಶ್ಯಮವ್ಯಕ್ತಂ ಪರ್ಯುಪಾಸತೇ ।
ಸರ್ವತ್ರಗಮಚಿಂತ್ಯಂ ಚ ಕೂಟಸ್ಥಮಚಲಂ ಧ್ರುವಮ್ ॥ 3 ॥
ಸಂನಿಯಮ್ಯೇಂದ್ರಿಯಗ್ರಾಮಂ ಸರ್ವತ್ರ ಸಮಬುದ್ಧಯಃ ।
ತೇ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ಮಾಮೇವ ಸರ್ವಭೂತಹಿತೇ ರತಾಃ ॥ 4 ॥
ಕ್ಲೇಶೋಽಧಿಕತರಸ್ತೇಷಾಮವ್ಯಕ್ತಾಸಕ್ತಚೇತಸಾಮ್ ।
ಅವ್ಯಕ್ತಾ ಹಿ ಗತಿರ್ದುಃಖಂ ದೇಹವದ್ಭಿರವಾಪ್ಯತೇ ॥ 5 ॥
ಯೇ ತು ಸರ್ವಾಣಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಮಯಿ ಸಂನ್ಯಸ್ಯ ಮತ್ಪರಾಃ ।
ಅನನ್ಯೇನೈವ ಯೋಗೇನ ಮಾಂ ಧ್ಯಾಯಂತ ಉಪಾಸತೇ ॥ 6 ॥
ತೇಷಾಮಹಂ ಸಮುದ್ಧರ್ತಾ ಮೃತ್ಯುಸಂಸಾರಸಾಗರಾತ್ ।
ಭವಾಮಿ ನ ಚಿರಾತ್ಪಾರ್ಥ ಮಯ್ಯಾವೇಶಿತಚೇತಸಾಮ್ ॥ 7 ॥
ಮಯ್ಯೇವ ಮನ ಆಧತ್ಸ್ವ ಮಯಿ ಬುದ್ಧಿಂ ನಿವೇಶಯ ।
ನಿವಸಿಷ್ಯಸಿ ಮಯ್ಯೇವ ಅತ ಊರ್ಧ್ವಂ ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 8 ॥
ಅಥ ಚಿತ್ತಂ ಸಮಾಧಾತುಂ ನ ಶಕ್ನೋಷಿ ಮಯಿ ಸ್ಥಿರಮ್ ।
ಅಭ್ಯಾಸಯೋಗೇನ ತತೋ ಮಾಮಿಚ್ಛಾಪ್ತುಂ ಧನಂಜಯ ॥ 9 ॥
ಅಭ್ಯಾಸೇಽಪ್ಯಸಮರ್ಥೋಽಸಿ ಮತ್ಕರ್ಮಪರಮೋ ಭವ ।
ಮದರ್ಥಮಪಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಕುರ್ವನ್ಸಿದ್ಧಿಮವಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ॥ 10 ॥
ಅಥೈತದಪ್ಯಶಕ್ತೋಽಸಿ ಕರ್ತುಂ ಮದ್ಯೋಗಮಾಶ್ರಿತಃ ।
ಸರ್ವಕರ್ಮಫಲತ್ಯಾಗಂ ತತಃ ಕುರು ಯತಾತ್ಮವಾನ್ ॥ 11 ॥
ಶ್ರೇಯೋ ಹಿ ಜ್ಞಾನಮಭ್ಯಾಸಾಜ್ಜ್ಞಾನಾದ್ಧ್ಯಾನಂ ವಿಶಿಷ್ಯತೇ ।
ಧ್ಯಾನಾತ್ಕರ್ಮಫಲತ್ಯಾಗಸ್ತ್ಯಾಗಾಚ್ಛಾಂತಿರನಂತರಮ್ ॥ 12 ॥
ಅದ್ವೇಷ್ಟಾ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಮೈತ್ರಃ ಕರುಣ ಏವ ಚ ।
ನಿರ್ಮಮೋ ನಿರಹಂಕಾರಃ ಸಮದುಃಖಸುಖಃ ಕ್ಷಮೀ ॥ 13 ॥
ಸಂತುಷ್ಟಃ ಸತತಂ ಯೋಗೀ ಯತಾತ್ಮಾ ದೃಢನಿಶ್ಚಯಃ ।
ಮಯ್ಯರ್ಪಿತಮನೋಬುದ್ಧಿರ್ಯೋ ಮದ್ಭಕ್ತಃ ಸ ಮೇ ಪ್ರಿಯಃ ॥ 14 ॥
ಯಸ್ಮಾನ್ನೋದ್ವಿಜತೇ ಲೋಕೋ ಲೋಕಾನ್ನೋದ್ವಿಜತೇ ಚ ಯಃ ।
ಹರ್ಷಾಮರ್ಷಭಯೋದ್ವೇಗೈರ್ಮುಕ್ತೋ ಯಃ ಸ ಚ ಮೇ ಪ್ರಿಯಃ ॥ 15 ॥
ಅನಪೇಕ್ಷಃ ಶುಚಿರ್ದಕ್ಷ ಉದಾಸೀನೋ ಗತವ್ಯಥಃ ।
ಸರ್ವಾರಂಭಪರಿತ್ಯಾಗೀ ಯೋ ಮದ್ಭಕ್ತಃ ಸ ಮೇ ಪ್ರಿಯಃ ॥ 16 ॥
ಯೋ ನ ಹೃಷ್ಯತಿ ನ ದ್ವೇಷ್ಟಿ ನ ಶೋಚತಿ ನ ಕಾಂಕ್ಷತಿ ।
ಶುಭಾಶುಭಪರಿತ್ಯಾಗೀ ಭಕ್ತಿಮಾನ್ಯಃ ಸ ಮೇ ಪ್ರಿಯಃ ॥ 17 ॥
ಸಮಃ ಶತ್ರೌ ಚ ಮಿತ್ರೇ ಚ ತಥಾ ಮಾನಾಪಮಾನಯೋಃ ।
ಶೀತೋಷ್ಣಸುಖದುಃಖೇಷು ಸಮಃ ಸಂಗವಿವರ್ಜಿತಃ ॥ 18 ॥
ತುಲ್ಯನಿಂದಾಸ್ತುತಿರ್ಮೌನೀ ಸಂತುಷ್ಟೋ ಯೇನ ಕೇನಚಿತ್ ।
ಅನಿಕೇತಃ ಸ್ಥಿರಮತಿರ್ಭಕ್ತಿಮಾನ್ಮೇ ಪ್ರಿಯೋ ನರಃ ॥ 19 ॥
ಯೇ ತು ಧರ್ಮ್ಯಾಮೃತಮಿದಂ ಯಥೋಕ್ತಂ ಪರ್ಯುಪಾಸತೇ ।
ಶ್ರದ್ದಧಾನಾ ಮತ್ಪರಮಾ ಭಕ್ತಾಸ್ತೇಽತೀವ ಮೇ ಪ್ರಿಯಾಃ ॥ 20 ॥
ಓಂ ತತ್ಸದಿತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಸೂಪನಿಷತ್ಸು ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಯಾಂ ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಾರ್ಜುನಸಂವಾದೇ
ಭಕ್ತಿಯೋಗೋ ನಾಮ ದ್ವಾದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥12॥
ಭಗವದ್ಗೀತಾ – ಅಧ್ಯಾಯ 12 (ಭಕ್ತಿಯೋಗ) ಶ್ಲೋಕಗಳ ಅರ್ಥ
1. ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ
ಅರ್ಜುನನು ಕೇಳುತ್ತಾನೆ: “ಯಾರು ಸದಾ ನಿಷ್ಠಾವಂತರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಭಗವಂತನನ್ನು ಆರಾಧಿಸುತ್ತಾರೆ, ಯಾರು ಅವ್ಯಕ್ತ (ಅವ್ಯವಸ್ಥಿತ) ಹಾಗೂ ಅಚಲ ರೂಪವಿಲ್ಲದ ದೇವನನ್ನು ಆರಾಧಿಸುತ್ತಾರೆ, ಅವರು ಯೋಗದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮರಾಗಿದ್ದಾರೆ?”
2. ಶ್ರೀಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ
ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಉತ್ತರಿಸುತ್ತಾರೆ: “ಯಾರು ನಿತ್ಯ ನನ್ನ ಕಡೆ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತಾರೆ, ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ನನ್ನನ್ನು ಆರಾಧಿಸುತ್ತಾರೆ, ಅವರು ನನ್ನಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಯುಕ್ತಮಂದಿರ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.”
3. ಅವ್ಯಕ್ತರೂಪ ಆರಾಧನೆ
ಯಾರು ಅವ್ಯಕ್ತರೂಪ, ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ರೂಪವಿಲ್ಲದ ದೇವನನ್ನು ಆರಾಧಿಸುತ್ತಾರೆ, ಎಲ್ಲೆಡೆ ಹತ್ತಿರವಾಗಿಯೂ ಕಾಣುವ, ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ಚಿಂತನೀಯವಾಗಿರುವ, ಸ್ಥಿರವಾದ ದೇವನನ್ನು ಆರಾಧಿಸುತ್ತಾರೆ.
4. ಸಂಯಮವುಳ್ಳವರು
ಎಲ್ಲಾ ಇಂದ್ರಿಯಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ, ಎಲ್ಲೆಡೆ ಸಮಬುದ್ಧಿಯಾಗಿರುವವರು, ಸರ್ವಭೂತಹಿತ (ಅನುಕೂಲ)ಕ್ಕಾಗಿ ನಿಷ್ಠೆಯಿಂದ ನಡೆದು ನನಗೆ ತಲುಪುತ್ತಾರೆ.
5. ಶೀಲವಿಲ್ಲದವರ ದುಃಖ
ಅವರಿಗೆ ಕಷ್ಟ ಹೆಚ್ಚು, ಏಕೆಂದರೆ ಅವ್ಯಕ್ತದ ಆಸಕ್ತಿಯಿಂದ ಮನಸ್ಸು ಕಷ್ಟವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತದೆ.
6. ನಿಶ್ಚಿತ ಯೋಗ
ಯಾರು ಎಲ್ಲ ಕರ್ಮಗಳನ್ನು ನನಗೆ ಸಮರ್ಪಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ನಿಶ್ಚಿತ ಯೋಗದಿಂದ ನನ್ನನ್ನು ಧ್ಯಾನಿಸುತ್ತಾರೆ, ಅವರು ಸತತ ನನ್ನ ಪ್ರಿಯರು.
7. ದೇವನ ಪ್ರೇರಿತ ಮನಸ್ಸು
ಅವರಲ್ಲಿ ನಾನು ದುಃಖಸಾಗರದಿಂದ ಅವರನ್ನು ಉದ್ಧರಿಸುತ್ತೇನೆ, ಮತ್ತು ಚಿರಂತನವಾಗಿ ಸಾವಿನ ಚಕ್ರದಿಂದ ರಕ್ಷಿಸುತ್ತೇನೆ.
8. ಬುದ್ಧಿಯನ್ನು ಸಮರ್ಪಣೆ
ನಿಮ್ಮ ಬುದ್ಧಿಯನ್ನು ನನಗೆ ನಿಯೋಜಿಸಿ, ನಿಮ್ಮ ಮನಸ್ಸು ನಿಶ್ಚಿತವಾಗಿ ನನಗೆ ತೊಡಗಿಸಿ, ಅನುಮಾನ ಬೇಡ.
9. ಧ್ಯಾನಾಭ್ಯಾಸ
ಯಾರಾದರೂ ನನ್ನ ಮೇಲೆ ಚಿಂತನೆ ಮಾಡಲು ಶಕ್ತಿ ಹೊಂದದಿದ್ದರೆ, ಧ್ಯಾನಾಭ್ಯಾಸದಿಂದ ನನಗೆ ಧ್ಯಾನ ಮಾಡಬೇಕು.
10. ಕರ್ಮದ ಮೂಲಕ ಯಶಸ್ಸು
ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುವ ಶಕ್ತಿ ಇಲ್ಲದವರು ಕೂಡ, ನನ್ನ ಪ್ರಯೋಜನಕ್ಕಾಗಿ ಕರ್ಮಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ.
11. ಕರ್ಮಫಲ ತ್ಯಾಗ
ಯೋಗಕ್ಕೆ ಆಶ್ರಯಿಸಿಕೊಂಡು, ಎಲ್ಲಾ ಕರ್ಮಫಲಗಳನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ, ಯೋಗ್ಯವಾಗಿ ಕರ್ಮ ಮಾಡಬೇಕು.
12. ಜ್ಞಾನ, ಧ್ಯಾನ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿ
ಜ್ಞಾನಾಭ್ಯಾಸದಿಂದ ಉತ್ತಮತೆ ಸಿಗುತ್ತದೆ, ಜ್ಞಾನದಿಂದ ಧ್ಯಾನವು ಉತ್ಕೃಷ್ಟ, ಧ್ಯಾನದಿಂದ ಕರ್ಮಫಲ_tyಾಗ, ತ್ಯಾಗದಿಂದ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮ ಮೋಕ್ಷ ಸಿಗುತ್ತದೆ.
13–20. ಭಕ್ತಿಯ ಗುಣಗಳು
ಸರ್ವಭೂತರಿಗೆ ದಯಾಳು, ನಿರ್ಗ್ರಹ, ಅಹಂಕಾರವಿಲ್ಲ, ಸಮದುಃಖಸುಖ, ಕ್ಷಮಾಶೀಲ, ಸಂತುಷ್ಟ, ಯತಾತ್ಮ, ನಿಷ್ಠಾವಂತ, ಲೋಕೋದ್ಯಮ, ಹರ್ಷ, ಅರ್ಷ, ಭಯ, ಕೋಪದಿಂದ ಮುಕ್ತ, ಅನಪೇಕ್ಷಿ, ಶುಚಿ, ದಕ್ಷ, ಉದಾಸೀನ, ಸರ್ವಾರಂಭಪರಿತ್ಯಾಗ, ಶೋಚಿಸದ, ಹರ್ಷಿಸದ, ದುಃಖಮಾಪೇಕ್ಷಿಸದ, ಭಕ್ತ, ಭಕ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ಸದಾ ಸ್ಥಿರ, ಶತ್ರುಮಿತ್ರ, ಮಾನ-ಅಮಾನದಲ್ಲಿ ಸಮ, ನಿಂದೆ-ಸ್ತುತಿ-ಮೌನದಲ್ಲಿ ಸಮ, ಸ್ಥಿರಮನಸ್ಸು, ಭಕ್ತಮಾನ.
ಸಾರಾಂಶ:
ಭಗವದ್ಗೀತೆಯ 12ನೇ ಅಧ್ಯಾಯದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತಿಯೋಗ ಕುರಿತು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ನಿತ್ಯ ಭಗವಂತನನ್ನು ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ, ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ, ಸದಾ ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಆರಾಧಿಸುವವರು, ಕರ್ಮಫಲ_tyಾಗ ಮತ್ತು ಸಮಬುದ್ಧಿಯೊಂದಿಗೆ ನಡೆಯುವವರು, ಪ್ರೀತಿ, ಶಾಂತಿ, ಧೈರ್ಯ, ಕ್ಷಮಾಶೀಲತೆಯ ಗುಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವವರು ನನ್ನ ಪ್ರಿಯರಾಗುತ್ತಾರೆ.
